Kỹ năng vận động trẻ tự kỷ là một phần thiết yếu trong quá trình phát triển của các bé, tuy nhiên lại thường bị bỏ quên. Thực tế, nhiều bố mẹ thường chỉ chú ý đến khả năng ngôn ngữ, giao tiếp hay hành vi. Mà chưa để tâm đúng mức đến vận động. Không ít cậu bé, cô bé tuyệt vời có thể gặp trở ngại trong phát triển vận động ở trẻ tự kỷ. Nhưng lại không được nhận diện sớm.
Trong bài viết này, Sen An sẽ cùng bố mẹ đi qua từng nội dung quan trọng: Nhận diện – Hiểu đúng. Và biết cách áp dụng để hỗ trợ kỹ năng vận động một cách hiệu quả và yêu thương nhất.
1. Vì sao kỹ năng vận động trẻ tự kỷ rất quan trọng?
Khi nói đến phát triển toàn diện cho trẻ, kỹ năng vận động không thể đứng ngoài cuộc. Vận động là chiếc cầu nối giữa cơ thể và tư duy – là nền tảng để bé yêu có thể học, chơi và cảm nhận thế giới xung quanh.
Vận động ảnh hưởng đến mọi mặt phát triển
Không chỉ giúp bé yêu khỏe mạnh, vận động còn hỗ trợ hình thành ngôn ngữ, tăng khả năng nhận thức và điều tiết hành vi. Nếu thiếu kỹ năng vận động trẻ tự kỷ, các con dễ gặp khó khăn trong giao tiếp, học tập và sinh hoạt hàng ngày.
Nhiều bé không thể ngủ ngon, dễ kích động hoặc mất tập trung chỉ vì vận động chưa đủ. Cải thiện kỹ năng vận động ở trẻ tự kỷ không chỉ để con đi lại tốt hơn, mà còn giúp con an yên hơn trong chính cơ thể mình.
Phụ huynh thường bỏ qua kỹ năng vận động trẻ tự kỷ
Sen An gặp rất nhiều trường hợp mà bố mẹ chưa từng nghĩ rằng việc con “không thích vận động” thực chất là do thiếu kỹ năng vận động. Chứ không phải con “lười” như người lớn vẫn hay nghĩ. Không ít gia đình chỉ đến khi can thiệp ngôn ngữ không hiệu quả mới bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về vận động.
2. Những biểu hiện cho thấy trẻ tự kỷ gặp vấn đề về vận động
Các bé tự kỷ đôi khi không thể hiện rõ ràng khó khăn của mình. Nhưng nếu bố mẹ để ý kỹ, sẽ nhận ra những dấu hiệu rất cụ thể.
Trẻ gặp khó khăn trong vận động thô
Vận động thô là những hoạt động dùng nhóm cơ lớn. Nếu cậu bé nhà mình chậm biết đi, hay vấp ngã, không thích leo trèo hay tránh né chơi thể chất. Thì rất có thể kỹ năng vận động trẻ tự kỷ đang bị ảnh hưởng.
Nhiều con không dám nhảy hoặc leo cầu thang vì cảm giác mất thăng bằng, gây lo sợ. Các bài vận động trị liệu cho trẻ tự kỷ thường bắt đầu từ chính những bước cơ bản như vậy.
Vận động tinh cũng gặp trở ngại trong kỹ năng vận động trẻ tự kỷ
Một số bé không biết cầm bút đúng cách, khó khăn khi xếp hình, hoặc không thể tự mặc áo quần. Đó là dấu hiệu của vận động tinh kém phát triển. Khi đó, những bài tập vận động cho trẻ tự kỷ sẽ đóng vai trò “giải mã” và hỗ trợ con tiến bộ từng ngày.
Sen An từng gặp một cô bé 5 tuổi không thể mở nắp hộp – không phải vì không hiểu. Mà vì cơ tay và ngón tay chưa đủ phối hợp. Bố mẹ cần quan sát kỹ để tránh hiểu nhầm con.
3. Phân biệt hai nhóm kỹ năng vận động quan trọng
Để hỗ trợ hiệu quả, bố mẹ cần hiểu rõ: Kỹ năng vận động trẻ tự kỷ không phải một khái niệm chung chung. Có hai nhóm kỹ năng cần được phát triển song song.
Vận động thô – Nền tảng thể chất của bé yêu
Đây là nhóm kỹ năng sử dụng các cơ lớn: đi, chạy, nhảy, leo trèo, giữ thăng bằng. Đối với trẻ tự kỷ, những hoạt động này giúp con cảm nhận cơ thể mình và định hướng không gian tốt hơn. Bỏ qua nhóm kỹ năng này, con có thể gặp khó khăn trong hoạt động hằng ngày.
Vận động tinh – “Bộ điều khiển” chi tiết của cơ thể
Khác với vận động thô, vận động tinh đòi hỏi sự phối hợp chính xác: cầm bút, gắp vật nhỏ, xếp hình, gài nút áo… Những thao tác này đóng vai trò quan trọng khi con bước vào giai đoạn học tập chính thức.
Kết hợp cả hai nhóm này là nguyên tắc quan trọng trong mọi chương trình cải thiện kỹ năng vận động ở trẻ tự kỷ.
4. Phương pháp cải thiện kỹ năng vận động trẻ tự kỷ
Sen An biết rằng bố mẹ luôn muốn con được hỗ trợ bài bản. Việc can thiệp đúng cách từ sớm sẽ giúp trẻ tự kỷ tiến bộ rõ rệt, mang lại sự thay đổi tích cực trong cuộc sống hàng ngày.
Vận động trị liệu chuyên sâu
Đây là phương pháp hiệu quả nhất cho những bé gặp khó khăn vận động rõ rệt. Chương trình trị liệu tại Sen An được cá nhân hóa theo từng khả năng của bé.
Các bài tập vận động cho trẻ tự kỷ sẽ được thiết kế để giúp con kiểm soát cơ thể, cải thiện cảm giác và phối hợp tay – chân – mắt tốt hơn. Ngoài ra, Sen An cũng phối hợp với trị liệu ngôn ngữ, hành vi để tăng hiệu quả toàn diện.
Mời bố mẹ tham khảo thêm: Chẩn đoán trẻ tự kỷ và cảnh báo 5 sai lầm thường gặp
Can thiệp tại nhà cùng bố mẹ
Không cần dụng cụ cầu kỳ, bố mẹ vẫn có thể hỗ trợ kỹ năng vận động trẻ tự kỷ thông qua những hoạt động đơn giản:
- Ném bóng, nhảy lò cò, bò qua chướng ngại vật.
- Luồn hạt, cắt giấy, mở hộp, sắp xếp đồ theo màu sắc.
Điều quan trọng là sự lặp lại và tinh thần khích lệ. Hãy vỗ tay, ôm con, ghi nhận mọi nỗ lực dù là nhỏ nhất – bởi vì với các thiên thần nhỏ, một bước tiến nhỏ cũng là kỳ tích.
5. Trò chơi và bài tập vận động phù hợp với từng độ tuổi
Tùy theo độ tuổi, các trò chơi vận động cho trẻ tự kỷ cần được thiết kế phù hợp để đảm bảo vừa phát triển kỹ năng vừa tạo hứng thú.
Trẻ dưới 3 tuổi
Ở giai đoạn này, con cần được tiếp xúc với các trải nghiệm cảm giác. Bố mẹ có thể cho bé chơi cát, nước, xúc hạt gạo. Những trò đẩy xe, bò chui qua ống, ném bóng mềm đều giúp phát triển vận động thô.
Trẻ từ 3 đến 6 tuổi
Đây là độ tuổi vàng để can thiệp về kỹ năng vận động trẻ tự kỷ. Bé có thể nhảy theo nhạc, đi trên vạch thăng bằng, làm theo hình ảnh. Đồng thời rèn luyện vận động tinh bằng các bài như: luồn dây, dùng nhíp gắp vật, xếp khối màu.
Sen An luôn ưu tiên lựa chọn trò chơi vận động cho trẻ tự kỷ mang tính gợi mở. Và phù hợp với cá tính của từng bé.
Trẻ từ 6 tuổi trở lên
Các bé lớn hơn cần được thử sức với các bài tập vận động cho trẻ tự kỷ. Đảm bảo có mục tiêu rõ ràng: chuyền bóng, đạp xe ba bánh, chơi bóng rổ nhỏ…
Kèm theo đó là các bài rèn kỹ năng sống: gài nút áo, mở khóa, cắt bằng kéo. Đây là giai đoạn vàng để hướng dẫn con sự tự lập. Một kỹ năng không thể thiếu trong hành trình hòa nhập.
Bố mẹ có thể tham khảo thêm: Tự kỷ theo chỉ số IQ: Vì sao trẻ lại có trí tuệ vượt trội?
Lời kết
Sen An luôn tin rằng mỗi em bé đều là một thế giới kỳ diệu, chỉ cần được mở cánh cửa đúng cách. Kỹ năng vận động là chiếc chìa khóa quan trọng để mở ra thế giới đó.
Nếu bỏ sót hoặc làm sai cách, trẻ có thể mất đi những cơ hội phát triển quý giá. Nhưng nếu được hỗ trợ kịp thời, đúng phương pháp. Con sẽ tiến bộ từng ngày – theo cách riêng của mình.
Sen An hiện đang triển khai chương trình vận động trị liệu cá nhân hóa cho từng bé yêu, dựa trên mức độ phát triển và độ tuổi cụ thể. Chương trình kết hợp vận động, cảm giác, giao tiếp và hành vi để mang lại hiệu quả toàn diện.
👉 Hãy đăng ký đánh giá vận động và nhận tư vấn miễn phí tại Sen An hôm nay. Đừng để mất đi những tháng năm quý giá – bé yêu xứng đáng được phát triển toàn diện từ gốc.